Chưa có sản phẩm trong giỏ hàng.
Thực đơn cho bé bắt đầu ăn dặm là điều khiến nhiều mẹ băn khoăn khi con bước sang tháng thứ 6 – thời điểm bé bắt đầu làm quen với những thìa cháo đầu tiên ngoài sữa mẹ.
Làm sao để thực đơn vừa đủ dinh dưỡng, dễ tiêu, lại giúp bé thích thú với việc ăn uống? Bài viết này sẽ giúp mẹ hiểu rõ nguyên tắc, cách xây dựng và gợi ý thực đơn ăn dặm cho bé trong 30 ngày đầu tiên – thật nhẹ nhàng và khoa học.
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thời điểm lý tưởng để bắt đầu ăn dặm là khi bé tròn 6 tháng tuổi. Lúc này, hệ tiêu hóa của bé đã phát triển đủ để hấp thu chất dinh dưỡng từ thực phẩm ngoài sữa.
Tuy nhiên, mỗi bé có tốc độ phát triển khác nhau. Một số dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm gồm:
Bé có thể ngồi vững khi được đỡ.
Biết giữ đầu thẳng.
Tỏ ra hứng thú khi thấy người lớn ăn.
Biết mở miệng khi được đút thìa.
Trọng lượng cơ thể gấp 2 lần so với lúc sinh.
Khi thấy các dấu hiệu trên, mẹ có thể bắt đầu cho bé ăn dặm từng chút một để bé làm quen dần.
Ở giai đoạn đầu, ăn dặm chỉ là để bé tập ăn – chứ không thay thế sữa. Mẹ nên đảm bảo nguyên tắc “ăn từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc, từ một nhóm thực phẩm đến kết hợp nhiều nhóm”.
Cụ thể:
Tuần đầu tiên: Bắt đầu với cháo trắng loãng hoặc bột gạo pha sữa mẹ, cho bé ăn 1–2 thìa nhỏ mỗi bữa.
Tuần thứ 2: Thêm rau củ nghiền như bí đỏ, cà rốt, khoai lang, khoai tây.
Tuần thứ 3: Giới thiệu nhóm đạm như thịt nạc, cá hồi, lòng đỏ trứng (chỉ ¼ quả/lần).
Tuần thứ 4: Kết hợp rau củ + đạm + tinh bột, thêm 3–5 giọt dầu ăn dặm để bổ sung chất béo tốt.
Không nêm muối, nước mắm, đường hay gia vị khi nấu cho bé 6 tháng, vì thận của bé còn non nớt. Hương vị tự nhiên từ thực phẩm là đủ để bé cảm nhận và học cách thích nghi.
Đây là thực đơn 7 ngày đầu theo phương pháp ăn dặm truyền thống – giúp bé làm quen dần với mùi vị tự nhiên của từng loại thực phẩm:
Cháo gạo trắng rây mịn (pha loãng với tỉ lệ 1 gạo : 10 nước).
Mỗi bữa 1–2 thìa cà phê, ngày ăn 1 lần.
Sau 2 ngày, tăng dần lượng cháo và độ đặc nhẹ.
Cháo trắng nấu cùng bí đỏ, rây nhuyễn, pha loãng.
Giúp bé làm quen vị ngọt tự nhiên, dễ tiêu.
Cháo gạo nấu cùng cà rốt, thêm 2–3 giọt dầu mè.
Cung cấp beta-carotene giúp sáng mắt, đẹp da.
Khoai lang hấp chín, nghiền mịn, pha cùng cháo loãng.
Giúp bé dễ tiêu hóa, tránh táo bón.
Cháo bí xanh/rau ngót nghiền, rây mịn.
Giúp bổ sung chất xơ và vitamin.
Giới thiệu đạm động vật (1 thìa nhỏ thịt nạc xay nhuyễn).
Thêm 3 giọt dầu ăn dặm từ óc chó hoặc gấc.
Sau 1 tuần, bé đã quen với ăn dặm, mẹ có thể tăng số bữa lên 2 lần/ngày (sáng – chiều) và tăng dần độ đặc của cháo.
Cháo cà rốt + khoai tây
Cháo bí đỏ + rau ngót
Cháo khoai lang + bí xanh
Cháo gạo + cải bó xôi
Thêm 3–5 giọt dầu ăn dặm (dầu mè, dầu gấc, dầu macca…) mỗi bữa để giúp bé hấp thu vitamin A, D, E tốt hơn và tăng cân đều.
Cháo thịt gà + bí đỏ
Cháo cá hồi + cà rốt
Cháo thịt heo + rau dền
Cháo đậu hũ non + khoai lang
Lượng thịt nên bắt đầu từ 1 thìa cà phê (5g) mỗi bữa, sau đó tăng dần lên 2–3 thìa khi bé quen.
Cháo cá thu + cà rốt + khoai tây
Cháo thịt bò + rau ngót + dầu gấc
Cháo trứng gà + bí đỏ
Cháo yến mạch + khoai lang + bơ nghiền
Mẹ có thể xen kẽ các loại rau củ, thịt cá để bé làm quen nhiều vị khác nhau, tránh nhàm chán.
Nên cho bé ăn:
Tinh bột: gạo tẻ, khoai lang, yến mạch, khoai tây.
Rau củ: bí đỏ, cà rốt, rau ngót, cải bó xôi, củ dền.
Đạm: thịt nạc, cá hồi, cá thu, đậu hũ non, lòng đỏ trứng.
Trái cây nghiền: chuối, lê, bơ, táo, đu đủ chín.
Dầu ăn dặm ép nguội: dầu gấc, dầu óc chó, dầu mè, dầu macca.
Không nên cho bé ăn:
Mật ong (gây ngộ độc botulinum ở trẻ <1 tuổi).
Muối, nước mắm, đường, bột nêm.
Các loại hạt thô, nho khô, popcorn – dễ hóc.
Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều chất bảo quản.
Giữ tâm lý thoải mái: Không ép bé ăn, tạo không khí vui vẻ trong bữa.
Cho bé ăn vào giờ cố định: Ví dụ 9h sáng và 4h chiều.
Không so sánh con: Mỗi bé có tốc độ phát triển khác nhau, ăn ít chưa hẳn là không đủ.
Quan sát phân bé: Nếu phân đặc, bé dễ chịu, không nổi mẩn thì thực đơn đang phù hợp.
Kết hợp sữa và nước: Sữa mẹ/sữa công thức vẫn là nguồn năng lượng chính trong 6–8 tháng đầu.
Nếu mẹ không có nhiều thời gian, có thể nấu cháo trắng trước, chia nhỏ trữ đông, mỗi lần rã đông và kết hợp với:
Thịt xay + rau củ nghiền (thay đổi mỗi ngày).
Dầu ăn dặm ép nguội (cho sau khi cháo nguội khoảng 50°C).
Trái cây nghiền tráng miệng sau bữa ăn 30 phút.
Mỗi tuần mẹ có thể chuẩn bị sẵn thực phẩm, chia theo khay nhỏ để tiết kiệm thời gian mà vẫn đảm bảo dinh dưỡng cho bé.
Giai đoạn đầu ăn dặm là bước khởi đầu quan trọng, giúp bé phát triển vị giác, rèn kỹ năng nhai nuốt và làm quen với thế giới ẩm thực phong phú. Một thực đơn cho bé bắt đầu ăn dặm khoa học – đủ chất, dễ tiêu và đa dạng – sẽ giúp bé yêu ăn ngon miệng, tăng cân đều và khỏe mạnh hơn mỗi ngày.
Hãy kiên nhẫn, quan sát và cùng con tận hưởng từng thìa ăn dặm đầu tiên – vì đó là hành trình ngọt ngào, ý nghĩa nhất trong tuổi thơ của bé.
